Popularność przekładni zębatych i ich bardzo szerokie zastosowanie w przemyśle jest głównie zasługą prostej, skutecznej konstrukcji, która uchodzi za wieczną. To nie do końca prawda. Koła zębate, jak każdy inny mechanizm napędowy, z czasem ulegają zużyciu. Podobnie dzieje się z łożyskami, paskami i pozostałymi elementami przekładni. Dlatego tak ważne jest regularne serwisowanie mechanizmu i szybkie reagowanie na niepokojące objawy.

Dlaczego przekładni zębatych nie stosuje się we wszystkich maszynach?

Głównym powodem jest właśnie ich dość ograniczona wytrzymałość. Z uwagi na sztywną geometrię przekładnie zębate nie są w stanie pracować w warunkach przeciążenia, nie posiadają też zabezpieczenia przeciwko przeciążeniom.

W wielu maszynach problemem mogłoby też się okazać uciążliwe serwisowanie przekładni. Wymagają one między innymi regularnego smarowania. Jeśli zostanie to zaniedbane, koła zębate zaczną hałasować, co zwiastuje zbliżającą się awarię urządzenia.

Odpowiadając na postawione w tytule pytanie: konstrukcja przekładni zębatej nie jest wieczna. Z czasem, szczególnie w warunkach intensywnej eksploatacji, dochodzi do użycia kół i samych zębów, co wymusza ich wymianę. Objawem uszkodzenia przekładni jest bardzo głośna praca i spadek efektywności przekazywania napędu – jednostka centralna wchodzi na coraz wyższe obroty, jednak nie przekłada się to na wzrost prędkości.

Jak przedłużyć działanie przekładani zębatej?

Przede wszystkim należy pamiętać o regularnym serwisowaniu przekładni i jej prawidłowej eksploatacji. Sprowadza się do to dbania o dostateczne smarowanie mechanizmu (w przypadku np. skrzyni biegów w samochodzie niezbędna jest okresowa wymiana oleju) oraz do regularnej wymiany zużytych kół zębatych. Prawidłowo serwisowana przekładnia może pracować wiele lat.

Należy także pamiętać o tym, by do remontu przekładni wykorzystywać wyłącznie podzespoły bardzo wysokiej jakości. Tanie koła zębate czy łożyska niemal na pewno za chwilę zaczną sprawiać problemy, co objawi się hałaśliwą pracą mechanizmu.

Ważny jest również odpowiedzialny wybór samej przekładni. W zastosowaniach komercyjnych, szczególnie w takich branżach, jak motoryzacyjna czy lotnicza, nie ma miejsca na igranie z jakością. Przekładnia zębata, jako kluczowy element układu napędowego, musi być wykonana z odpowiednią starannością, a także zostać prawidłowo zaprojektowana