Współczesne przekładnie zębate są bardzo zaawansowane i precyzyjne, jednak konstrukcyjnie nawiązują do rozwiązania, które jest znane ludzkości od kilku tysięcy lat. Pierwsze koła zębate na pewno były wykorzystywane już w czasach starożytnych. To dzięki temu wynalazkowi nastąpił dynamiczny rozwój cywilizacji. Nic dziwnego, że technologia kół zębatych była stosowana przez kolejne stulecia i dziś nadal cieszy się ogromną popularnością.

Z pracowni zegarmistrzowskich do światowego przemysłu

Koła zębate z czasem zaczęły być grupowane w większe liczby par, co diametralnie poprawiło efektywność tego rozwiązania. Przed rewolucją przemysłową z mechanizmu korzystali jednak przede wszystkim zegarmistrzowie. Do dziś w najcenniejszych zegarkach na świecie stosowane jest właśnie rozwiązanie oparte na kołach zębatych.

Przełom XVIII i XIX wieku zmienił historię mechanizmu zębatego. Po wynalezieniu maszyny parowej przekładnia zaczęła być masowo stosowana w przemyśle i tak też jest do dzisiaj. W kolejny latach przekładnie zębate trafiały do turbin, silników elektrycznych i spalinowych, skrzyń biegów, następnie zaczęła je wykorzystywać branża lotnicza.

Wciąż jednak aktualne pozostawało pytanie: jak usprawnić działanie tego, mimo wszystko dość prymitywnego, rozwiązania? Odpowiedź dało wynalezienie nowych metod obróbki metalu oraz skonstruowanie precyzyjnych narzędzi. Na przełomie XIX i XX wieku przekładnie zębate zostały bardzo udoskonalone, a w pierwszej połowie XX wieku stały się już fundamentem działania większości maszyn.

Czasy współczesne

Obecnie projektowane i produkowane przekładnie zębate są przykładem praktycznie doskonałego mechanizmu. Idealnie zazębiające się koła gwarantują wysoką sprawność przekładni. Do tego nastąpiła miniaturyzacja tego rozwiązania. Przekładnie są umieszczane w stosunkowo niewielkich skrzynkach, dlatego istnieje możliwość ich stosowania w praktycznie dowolnych maszynach, pojazdach czy nawet urządzeniach elektrycznych.

Obecnie nie można sobie wyobrazić funkcjonowania przemysłu czy nawet społeczeństwa bez przekładni zębatych. Spotykamy je w branży motoryzacyjnej, stoczniowej, lotniczej, rolnictwie, są wykorzystywane do produkcji sprzętu AGD czy maszyn budowlanych. To rzadki przykład rozwiązania, które po tysiącach lat nadal jest w pełni użyteczne.